Quare le systema auree?

per

Juan Ramón Rallo

L'inflationistas sovente argue que le liberales qui defende le systema auree se sisa a un sorte de sentimento irrational et superstitiose in relation al metal jaine, Que habe de special l'auro? Quare il es tanto importante tornar a illo pro evitar le ciclos economic? Esque l'actual systema de papyro moneta non es plus economic et flexibile? D'omne manieras, si nos liga nostre numerario a certe ben economic, quare l'auro? Quare non l'argento, le ferro, l'aluminium o le petroleo?

Il es clar que il esserea absurde tentar exponer omne le rationes que justifica le retorno al systema auree in un articulo de solmente un centos de parolas.

Le prime se referi a si on conveni haber un systema monetari o non. Ab un puncto de vista practic, un systema monetari implica ligar le valor del moneta a alcun ben economic presente, preferibilemente trans su convertibilitate (cata billet constitue un derecto reciper un determinate quantitate d'auro, argento, cupro...). In le systema fiduciari actual, le valor del moneta esse ligate al debita: quanto plus debita decide monetizar le banca central, plus monetas es in circulation. Il solmente es necesse vader al balancio de qualque banca central pro verificar que su pasive (nostre billetes d'euros, dollars, yenes...) se corresponde con un active composte in su totalitate per debita public o private.

Isto es diabolicamente problematic per duo rationes. Un d'illos es que le debita debe se pagar con moneta, ma si le moneta se basa in debita, nostre debita se paga con plus debita, et tunc illos nunquam se retrahe del circulation. Tunc il deveni impossibile discriminar inter bon et mal debitas, nam le secunde - que in un systema financieri san deberea abandonar le balantio quod assi non s'accumula durante deccenios usque le collapso economic - sempre pote se re-inflar creante moneta ab illos mesme. Le bancas central se dedica a isto mesme in nostre etate del papyro moneta: re-financiar die a die le debitas que non pote attender le banca private trans le creation de moneta-debita, possibilitate que illos haberea multo limitate in un systema monetari.

L'altere ration veni del anterior: le debitas non es altere cosa que promisas de dar benes futur et nos jam sape que locuacitate human es infinite. Con le papyro moneta, le quantite de nostre medios de gage deveni a depender de nostre capacitate de haber debitas - de promitter que nos dara multe benes in le futuro - et nostre capacitate de haber debitas deveni a depender, si, de nostre capacitate pro crear medios de gage. Ego crede que vos jam vide a ubi nos conduce iste systema de Juan Palomo*. Ma il ha plus: si le papyro moneta esse basate in debitas et le debitas es benes futur, le valor del papyro moneta dependera, obviamente, del valor d'isse benes futur. Problemma: nos usa le monetas pro adquirer benes presente; tunc nos esse comprante benes existente hodie con carga a benes que, forsan, - que vos lo dice a los subprime o al grecos - nos producira in le futuro, ma que non es in le presente. Assi, si le quantitate de moneta-debita cresce con base al benes futur et le quantitate de benes presente se mantene plus or minus inflexibile, jam vos pote conjicer le consecuentia d'illo: infaltion (le quantitate de moneta cresce plus que le quantitate de benes presente, per le qual le precio d'istos se tira). Le systemas monetari es un pauco plus honeste: le benes presente se compra con altere benes presente (auro, argento, cupro...). Alco es alco.

Ora ben, s'il es preferibile le systemas monetari al papyro moneta, nos debe resolver altere problemma que nos proponeva al comencio: quare un systema auree et non argentee o cupre? Multo facile, pro que le moneta pote cumplir le functiones basic (medio de cambio, deposito de valor et unitate de conta), illo debe haber certe propietates objective que l'auro habe de maniera optime, a differentia de lo que occure con altere metales et altere benes economic. Assi de facile.

Pro omne isto, si nos vole finir le ciclos economic, nos debe tornar al systema auree. O melio incluse, nos debe desregular (de veritate) le systema bancari quod le mesme entitate, in competentia, pote emitter lor proprie moneta...convertibile in auro.

* Illo deveni del adagio espaniol «Juan Palomo, yo me lo guiso, yo me lo como», con le qual on recrimina a celle qui actua (le banca central hic) sin adjuta de necuno et non divide le beneficios d'illo.

Traduction facite per Eduardo Ortega González, presidente del Union Canari pro Interlingua.

Vos pote leger l'articulo original in le sequente ligamine: http://www.libertaddigital.com/opinion/juan-ramon-rallo/por-que-el-patron-oro-56931/